Refleksja z konferencji: „LA LITURGIA CELEBRATA DA GIOVANNI PAOLO II E LE SUE CONSEGUENZE SOCIALI” – 21 listopada 2019 PUSC
Dzwony rozbrzmiewające w południe niejako wsiąkły w krajobraz polskich miast i wsi. Mijane po drodze do pracy czy szkoły kościoły i kaplice spowszedniały zupełnie. Bywają jeszcze wsie, które rozbrzmiewają majowym wezwaniem przy małej kapliczce: „Módl się za nami”. Liturgia sprawowana w naszym sąsiedztwie stała się czymś naturalnym, powszechnym. Czy przez to nudnym?
A czy zadałem sobie kiedyś pytanie jaką siłę ma to spotkanie? Przecież w każdej Mszy Świętej łączy się niebo, w którym nieustannie wyśpiewywane jest Bogu: święty, z ziemią. W prefacjach kapłan prosi by „nasze głosy przyłączyły się do nich”. Czy liturgia ma siłę by zmienić historię?
Uniwersytet to obok codziennych wyzwań dydaktycznych także czas na pogłębione studium specyficznych dla każdej dziedziny zagadnień. Z okazji 100 urodzin św. Jana Pawła II Papieski Uniwersytet Świętego Krzyża, z Centrum Myśli Jana Pawła II i Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, zorganizował 21 listopada br. konferencję: „ Liturgia celebrowana przez Jana Pawła II i jej społeczne konsekwencje”.
Główny blok prelekcji otworzył głęboką analizą teologii liturgii abp Pierro Marini, wieloletni mistrz ceremonii papieskich (1987), wprowadzając słuchaczy w liturgiczną myśl św. Jana Pawła II. Ambasador RP Janusz Kotański skupił się na języku papieskich homilii i przemówień, bogatym w odniesienia do polskiej literatury pięknej (np. Norwid, Słowacki, Mickiewicz, ks. Twardowski i inni). Język był przede wszystkim – podkreślał Kotański – narzędziem komunikacji. W kolejnej części Paweł Skibiński (Instytut Myśli Jana Pawła II w Warszawie) pochylił się nad historycznym znaczeniem liturgii papieskich na przykładzie pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny (1979). Część pierwszą konferencji zamknęło Stefano PICCIAREDA (Università di Foggia) o wizji społecznej Jana Pawła w kontekście włoskim. Kolejne dwa bloki warsztatów dotykały tematu papieskich liturgii z różnych perspektyw: historycznych, teologicznych, komunikacyjnych czy architektury przestrzeni liturgicznej.
Konferencja była próbą odpowiedzi na pytanie o siłę liturgii papieskich do przemiany historii. W Dziejach Apostolskich czytamy o początkach Kościoła: „Coraz bardziej też rosła liczba mężczyzn i kobiet, przyjmujących wiarę w Pana. Wynoszono też chorych na ulicę i kładziono na łożach i noszach, aby choć cień przechodzącego Piotra padł na któregoś z nich.” (Dz 5, 14-15).
Liturgie papieskie zawsze gromadziły tłumy, wspomniana pielgrzymka 1979 w Polsce zgromadziła miliony ludzi. Wytworzyła się także nowa forma komunikacji między papieżem a tłumem wiernych, którzy oklaskiwali każde wypowiedziane, ku pokrzepieniu ich serc słowo (nawet do 14 minut!). Celebracje transmitowane były w telewizji publicznej, regionalnych oraz w państwach sąsiednich należących wówczas do bloku wschodniego. Głos i siła papieskich liturgii dała nadzieję na zmianę. Do dzisiaj echem brzmią historyczne słowa św. Jana Pawła II wypowiedziane w Warszawie w 1979 roku: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”.
Każdy czas ma swoje trudności i problemy. Może odpowiedź na nie jest bliżej niż nam się wydaje? Może warto dziś wsłuchać się w dźwięki z kościelnej dzwonnicy wzywające do modlitwy, może warto zajrzeć do naszych świątyń i zaczekać na Słowo, które przychodzi? Zbliża się Adwent, to dobry czas by zatrzymać się na moment. Niech liturgia stanie się dla nas miejscem adwentowego spotkania ze Słowem, które ma moc by nas przemienić.
ks. Paweł Grzesiak