Sanktuarium maryjne Covadonga jest jednych z najważniejszych miejsc kultu religijnego w Hiszpanii. Usytuowane w prowincji Asturia zachwyca pięknym położeniem wśród gór i bogactwem historycznego dziedzictwa, które w istotny sposób wpłynęło na historię prowincji i całego półwyspu Iberyjskiego. Sanktuarium Covadonga jest symbolicznym miejscem, w którym katolicka Hiszpania zaczęła stawiać opór i w końcu zwyciężyła inwazję Islamu.
Nie posiadamy żadnych źródeł pisanych, które dokumentują początki kultu maryjnego w sanktuarium, dlatego też musimy szukać ich w tradycji ustnej. Według niej jeden z asturyjskich książąt o imieniu Pelayo (718-737) pewnego razu ścigał przestępcę, który ukrył się w górach, w jaskini zamieszkiwanej przez pustelnika. Anachoreta poprosił księcia, aby przebaczył złoczyńcy, gdyż ten powierzył się opiece Matki Bożej, której wizerunek znajdował się w grocie. Dodał, że przyjdzie dzień, kiedy to sam książę będzie musiał szukać wsparcia u Świętej Dziewicy w tej właśnie grocie. Arabskie kroniki potwierdzają, że w tym właśnie miejscu osłabione wojska księcia znalazcy pożywiając się miodem okolicznych pszczół. Przed grotą rozegrała się Batalla de Covadonga, która jest nazywana «jedną z pierwszych skał na których została zbudowana chrześcijańska Europa». Późniejsze kroniki odnotowują następującą wypowiedź Pelaya: «Nasza nadzieja jest w Chrystusie i z tej małej góry przyjdzie zbawienie Hiszpanii». Tak więc miejsce, w którym dzisiaj znajduje się sanktuarium jest jednym z kluczowych miejsc dla historii całej Europy, tutaj właśnie rozpoczął się proces ochrony chrześcijańskiego dziedzictwa w Hiszpanii przed inwazją wyznawców Allaha.
Pierwsza kaplica w miejscu sanktuarium została zbudowana przez Alfonsa I w roku 740.
Nie wiemy dokładnie, jak wyglądał pierwotny wizerunek Najświętszej Dziewicy, gdyż spłonął on w pożarze w roku 1777. Wizerunek, który dzisiaj możemy podziwiać jest darem katedry Oviedo i pochodzi z roku 1778. Odwiedzając sanktuarium koniecznie należy zwrócić uwagę na następujące miejsca:
Święta grota
Jest bez wątpienia najważniejszym miejscem w sanktuarium. Tutaj znajduje się wizerunek Matki Bożej nazywany czule przez mieszkańców Asturii Santina. Grota jest nazywana Cudem Covadongi ze względu na swoją wyjątkową konstrukcję. Poza wizerunkiem Maryi w grocie możemy znaleźć grób Pelaya. Współczesna kaplica ma charakter neoromański i została przebudowana na początku lat czterdziestych po zakończeniu wojny domowej w Hiszpanii.
Bazylika
Została zbudowana w latach 1877-1901. Za ołtarzem możemy zobaczyć kopię Krzyża Zwycięstwa, jednego z symboli Asturii. Warto zwrócić uwagę na kaplice poświęconą Matce Bożej Różańcowej i imponujące organy.
Źródło 7 strumieni
Sanktuarium kryje w sobie wiele innych miejsc godnych uwagi. Należą do nich chociażby krypta, wieża czy Park Księcia.
Usytuowane pod grotą źródło ma kształt kielicha, z którego wypływa po bokach 7 strumieni symbolizujących 7 sakramentów. Źródło jest znane jako źródło małżeństwa. Jest to związane z asturyjskim folklorem, według którego: «Święta Dziewica ma bardzo czyste źródło dziewczyna, która się z niego napije, w ciągu roku wyjdzie za mąż».
Lagos de Covadonda
Pół godziny drogi od sanktuarium można podziwiać Lagos de Covadonga, położone w górach jeziora, które ze względu na łatwą dostępność przyciągają rzesze turystów.
Po trudach zwiedzanie koniecznie należy spróbować asturyjskiej kuchni. Poniżej sanktuarium możemy znaleźć restauracje, które długo pozostają w pamięci. Serwuje się tam dania charakterystyczne dla regionu takie jak favada, cachopo i oczywiście obowiązkowy asturyjski deser: ryż na mleku z cynamonem.
opracował ks. M. Buraczyński